jos@josonderwijssupport.nl

7 leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs

door | dec 17, 2020 | leerkracht, onderwijs | 0 Reacties

leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs

Een van grootste “angsten” van leerkrachten bij het horen van projectgestuurd leren is dat zij de grip op de groep gaan verliezen. Er is ook sprake van een tekort aan vertrouwen in hun leerlingen als het om zelfstandig leren binnen projecten gaat. Hoewel het inderdaad zo is dat je vaker als leerkracht de begeleider aan de kant bent, veranderd er veel minder dan je zou denken. Als het gaat om de kennisoverdracht binnen de projecten blijf je als leerkracht degene die bepaalt wat je aan hen wilt leren en hoe je dat doet. Je formuleert je leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs alleen in de context van het project.

projectgestuurd onderwijs en ook de projecten van de methode Einstein zijn gericht op het verwerven van kennis, het verbeteren van inzicht en op succes ervaringen met vaardigheden. In het maken van de projecten heb ik me gebaseerd op de gouden standaard voor projectgestuurd leren. De 7 elementen van die standaard hebben zich in onderzoek stuk voor stuk bewezen. Ze zijn ontwikkeld om leerkrachten te helpen bij het geven, meten van projecten en hen te helpen in de praktijk. In dit artikel bespreken we de 7 elementen. Meer tips over projectgericht onderwijs vind je in dit artikel op de site. Of kijk naar deze site.

 
leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs
leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs

plannen en aanpassen aan standaarden

Als leerkracht maak je een project of je past een project aan van de start tot de eindpresentatie. Hierbij ga je uit van de standaarden dat een kind de kerndoelen binnen het project moet bereiken (kennis) en succeservaringen moet hebben in vaardigheden. Je houdt rekening met de inbreng van leerlin gen, maar bewaakt wel de lijn van het project. Ook houd je rekening met het niveau van je leerlingen.

motiveer je leerlingen

Neem je leerlingen mee in een cultuur van onafhankelijk zelfstandig werken, laat ze groeien in wat ze doen. Sta open voor onderzoek en blijf letten op de kwaliteit van het werk. Op deze manier motiveer je leerkingen het best om zich te verbeteren.

leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs

manage de activiteiten

Hoewel de leerlingen hun inbreng hebben en ervoor kiezen wat ze willen leren, ben jij als leerkracht degene die overall alles in de gaten houdt. Samen met de leerlingen plan je het proces. Stelt contolepunten en deadlines vast en helpt de leerling bij het zoeken naar bronnen. Zeker in de onderbouw zal dit die begeleiding meer van jou uitgaan en vaker nodig zijn. Werk er naar toe dat de inbreng van leerlingen gaandeweg groter wordt. Blijf hoge eisen stellen aan het werk. 

projectgestuurde leerkrachtvaardigheden
projectgestuurde leerkrachtvaardigheden

Als leerkracht gebruik je een verscheidenheid aan lessen, tools en instructiestrategieën om alle leerlingen te helpen bij het bereiken van hun projectdoelen. Die instructies bevatten ook de kennisoverdracht vanuit de kerndoelen.

beoordeel het proces

Beoordeel van tijd tot tijd hetgeen een leerling heeft gedaan of geleerd. Geef daarbij ruimte aan de inbreng van medeleerlingen en benadruk ook zelf-reflectie. Dit is een moeilijke vaardigheid. We zijn namelijk zeer gewend om zaken te beoordelen langs standaarden die uitgaan van het geven van een cijfer. Nu moet je beoordelen of de kwaliteit goed genoeg is om het eindproduct te presenteren. Je kunt veel steun hebben aan artikelen over formatief evalueren of bestel het boek formatief evalueren van Ian Smith

 leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs
leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs

verbind en coach

Gedurende het gehele project is het de leerkracht die de verbinding maakt. Samen met de leerling vier je successen, stimuleer je het werken aan de opdracht, verbeter je fouten, en werk je samen toe naar het uiteindelijke eindresultaat.

7 leerkrachtvaardigheden voor projectgestuurd onderwijs.

Deze 7 vaardigheden staan hierboven heel kort beschreven. Stuk voor stuk zijn het echter elementen die je je eigen moet maken en die niet makkelijk zijn. Een bladzijde uit een methode voorlezen, een toets daarover geven en dan heb je de beoordeling is een stuk simpeler. Of die werkwijze echter net zoveel voldoening schenkt als die ietwat verlegen leerling die een pakkende presentatie over hemellichamen geeft voor de ouders, is voor mij geen vraag. Ga dus voor projectgestuurd onderwijs. 

Wat is ADHD?

ADHD, of aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit, is een neurologische ontwikkelingsstoornis die zich vaak in de kindertijd manifesteert. Het is gekenmerkt door een aanhoudend patroon van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit dat de dagelijkse functie en ontwikkeling van een persoon beïnvloedt. Bij pubers kan ADHD zich op verschillende manieren uiten, vaak met unieke uitdagingen die voortkomen uit de combinatie van hormonale veranderingen en sociale druk. Het begrijpen van ADHD is cruciaal voor ouders die de best mogelijke ondersteuning willen bieden aan hun tieners.

De exacte oorzaak van ADHD is nog niet volledig begrepen, maar onderzoek wijst op een combinatie van genetische, neurologische en omgevingsfactoren. Het is belangrijk om te vermelden dat ADHD geen gevolg is van slechte opvoeding, maar eerder een complexe aandoening die een specifieke benadering vereist. Terwijl sommige tieners met ADHD zich beter kunnen aanpassen aan hun omgeving, kunnen anderen meer moeite hebben met de dagelijkse eisen van school, thuis en in sociale situaties.

Bij het omgaan met een tiener die ADHD heeft, is het essentieel om te begrijpen dat hun gedrag niet altijd onder hun controle staat. Dit kan leiden tot frustratie, zowel bij het kind als bij de ouders. Daarom is het belangrijk om te leren hoe je effectief kunt communiceren en ondersteuning kunt bieden, zodat je tiener zich begrepen en gesteund voelt in deze uitdagende fase van hun leven.

Kenmerken van ADHD bij pubers

Pubers met ADHD vertonen vaak een verscheidenheid aan kenmerken die hun dagelijks leven kunnen beïnvloeden. Een van de meest voorkomende symptomen is onoplettendheid. Dit kan zich uiten in moeite met het volgen van instructies, het maken van huiswerk of het organiseren van taken. Tieners met deze kenmerken kunnen vaak afgeleid worden door externe prikkels of zelfs door hun eigen gedachten, wat leidt tot een verminderd vermogen om zich te concentreren op belangrijke taken.

Daarnaast ervaren veel pubers met ADHD hyperactiviteit. Dit kan zich manifesteren als een voortdurende behoefte om in beweging te zijn, moeite met stilzitten of het vaak onderbreken van anderen. Deze hyperactiviteit kan niet alleen de sociale interacties van de tiener beïnvloeden, maar ook hun academische prestaties en relaties met leeftijdsgenoten. Het is belangrijk om te erkennen dat deze symptomen niet eenvoudigweg een kwestie van ‘druk zijn’ zijn, maar dat ze voortkomen uit de neurologische basis van ADHD. Er zijn ook kinderen met ADHD die juist dat drukke niet hebben en eerder dromerig zijn. Een speciale vorm van ADHD is ADD waar dus de H van Hyper ontbreekt.

Impulsiviteit is een ander kenmerk dat vaak voorkomt bij tieners met ADHD. Dit kan zich uiten in ondoordachte beslissingen, riskant gedrag of moeite met het afwachten van hun beurt in sociale situaties. Impulsiviteit kan leiden tot conflicten met leeftijdsgenoten en autoriteitsfiguren, en kan ook de zelfwaardering van de tiener beïnvloeden. Het begrijpen van deze kenmerken kan ouders helpen om effectievere strategieën te ontwikkelen om hun kinderen te ondersteunen.

De impact van ADHD op het dagelijks leven van pubers

De impact van ADHD op het dagelijks leven van pubers is aanzienlijk en kan verschillende aspecten van hun functioneren beïnvloeden. Op school kunnen tieners met ADHD moeite hebben met het voltooien van opdrachten, het volgen van lessen en het organiseren van hun schoolwerk. Dit kan leiden tot lagere cijfers en een gevoel van frustratie of ontoereikendheid. Bovendien kunnen ze het moeilijk vinden om zich te concentreren tijdens belangrijke toetsen, wat hun academische prestaties verder kan schaden.

Sociaal gezien kan ADHD ook uitdagingen met zich meebrengen. Veel tieners met ADHD ervaren problemen met het aangaan en onderhouden van vriendschappen. Hun impulsiviteit en hyperactiviteit kunnen ervoor zorgen dat ze als ‘anders’ worden gezien door hun leeftijdsgenoten, wat kan leiden tot isolatie of pesten. Het is essentieel voor ouders om hier aandacht voor te hebben en hun tieners te helpen bij het ontwikkelen van sociale vaardigheden en het opbouwen van positieve relaties.

Ten slotte kan ADHD ook gevolgen hebben voor de emotionele gezondheid van pubers. Veel tieners met ADHD kampen met gevoelens van frustratie, verdriet of zelfs depressie als gevolg van hun ervaringen. Het kan voor hen moeilijk zijn om hun emoties te reguleren, wat kan leiden tot woede-uitbarstingen of terugtrekking. Het is van cruciaal belang dat ouders begripvol en ondersteunend zijn, zodat hun tieners zich veilig voelen om hun gevoelens te uiten en om hulp te vragen wanneer dat nodig is.

De rol van ouders bij het omgaan met pubers met ADHD

Ouders spelen een essentiële rol bij het ondersteunen van hun pubers met ADHD. Een van de belangrijkste verantwoordelijkheden is het bieden van een veilige en gestructureerde omgeving waarin het kind zich kan ontwikkelen. Dit betekent dat ouders niet alleen rekening moeten houden met de unieke behoeften van hun tiener, maar ook met hun eigen reacties op de uitdagingen die ADHD met zich meebrengt. Het creëren van een ondersteunende thuisomgeving kan een significante impact hebben op het welzijn van de tiener.

Ouders moeten ook fungeren als pleitbezorgers voor hun kinderen, zowel op school als in andere sociale situaties. Dit kan betekenen dat ze samenwerken met leraren om aanpassingen te maken die de leeromgeving van hun tiener verbeteren, of dat ze betrokken zijn bij therapieën en behandelingen die kunnen helpen bij het omgaan met ADHD-symptomen. Door actief betrokken te zijn, kunnen ouders ervoor zorgen dat hun tiener de nodige ondersteuning krijgt om succesvol te zijn.

Daarnaast is het van cruciaal belang dat ouders open communicatie bevorderen. Dit houdt in dat ze hun tiener aanmoedigen om hun gedachten en gevoelens te delen en dat ze actief luisteren zonder te oordelen. Door een veilige ruimte te creëren voor open gesprekken, kunnen ouders beter begrijpen wat hun tiener doormaakt en hen effectiever begeleiden door de uitdagingen van ADHD.

Tip 1: Creëer een gestructureerde omgeving

Een gestructureerde omgeving is van groot belang voor pubers met ADHD. Dit houdt in dat je duidelijke routines en verwachtingen stelt, zodat je tiener weet wat er van hen wordt verwacht. Het opstellen van een dagelijkse routine kan helpen om chaos te verminderen en een gevoel van voorspelbaarheid te creëren. Dit omvat het plannen van vaste tijden voor huiswerk, maaltijden en bedtijd. Door deze structuur aan te bieden, kunnen ouders de stress en angst die vaak gepaard gaan met ADHD verminderen.

Daarnaast is het nuttig om fysieke structuren te creëren in de leefomgeving. Dit kan betekenen dat je specifieke ruimtes toewijst voor studeren, ontspanning en andere activiteiten. Het organiseren van deze ruimtes kan helpen om afleidingen te minimaliseren en de focus te verbeteren. Zorg ervoor dat de studieplek goed verlicht is en vrij van rommel, zodat je tiener zich beter kan concentreren op hun taken.

Het is ook belangrijk om regelmatig de routines te evalueren en aan te passen indien nodig. Wat voor de ene tiener werkt, werkt misschien niet voor de andere. Door samen met je tiener te werken aan het creëren van een structuur die voor hen werkt, kunnen ouders de effectiviteit van hun aanpak vergroten en de betrokkenheid van hun kind bevorderen.

Tip 2: Geef duidelijke instructies en verwachtingen

Het geven van duidelijke instructies en verwachtingen is cruciaal voor het succes van pubers met ADHD. Wanneer je instructies geeft, is het belangrijk om deze eenvoudig en beknopt te houden. Vermijd lange uitleggen en gebruik in plaats daarvan korte, duidelijke zinnen. Dit helpt je tiener om beter te begrijpen wat er van hen wordt verwacht, en vermindert de kans op verwarring of misinterpretatie.

Het kan ook nuttig zijn om instructies schriftelijk te geven. Dit biedt je tiener de mogelijkheid om de informatie op hun eigen tempo te verwerken en terug te verwijzen naar de instructies wanneer dat nodig is. Het gebruik van checklists of stapsgewijze richtlijnen kan ook helpen om taken beter te organiseren en te structureren. Dit maakt het voor je tiener gemakkelijker om hun voortgang bij te houden en moedigt hen aan om taken zelfstandig uit te voeren.

Vergeet niet om regelmatig feedback te geven over de voortgang van je tiener. Dit kan hen helpen om zich verantwoordelijk te voelen voor hun taken en hen motiveren om de gestelde verwachtingen na te komen. Door een open communicatie te onderhouden en hen aan te moedigen, kunnen ouders het zelfvertrouwen van hun tiener vergroten en hun vermogen om met ADHD om te gaan versterken.

Tip 3: Gebruik positieve bekrachtiging en beloningen

Positieve bekrachtiging is een effectieve strategie voor het omgaan met pubers met ADHD. Dit houdt in dat je gewenst gedrag en prestaties erkent en beloont. Het kan zo simpel zijn als het geven van complimenten, het vieren van kleine overwinningen of het aanbieden van beloningen voor het behalen van specifieke doelen. Door een positieve benadering te hanteren, kunnen ouders een gevoel van trots en motivatie bij hun tiener opbouwen.

Het is belangrijk om beloningen aan te passen aan de interesses en voorkeuren van je tiener. Dit kan variëren van extra schermtijd, een uitje naar hun favoriete restaurant, of zelfs een kleine financiële beloning. Door de beloningen aantrekkelijk te maken, vergroot je de kans dat je tiener zich inzet om de gewenste gedragingen te vertonen en hun taken succesvol te voltooien.

Daarnaast is het van belang om consistent en eerlijk te zijn bij het toepassen van beloningen. Zorg ervoor dat je tiener begrijpt welke gedragingen of prestaties beloond zullen worden en dat deze resultaten eerlijk worden geëvalueerd. Dit helpt niet alleen bij het opbouwen van vertrouwen, maar ook bij het versterken van de motivatie om zich aan de gestelde verwachtingen te houden.

Tip 4: Leer effectieve communicatievaardigheden

Effectieve communicatie is essentieel voor het ondersteunen van pubers met ADHD. Het begint met actief luisteren, wat inhoudt dat je je volledig richt op wat je tiener zegt zonder onderbrekingen. Dit bevordert niet alleen een open dialoog, maar helpt je ook om beter te begrijpen wat je tiener doormaakt. Het is belangrijk om empathie te tonen en je tiener te laten weten dat je hun gevoelens en ervaringen serieus neemt.

Daarnaast kan het helpen om een rustige en niet-bedreigende omgeving te creëren voor gesprekken. Vermijd het bespreken van gevoelige onderwerpen wanneer je tiener zich gestrest of overweldigd voelt. Kies in plaats daarvan een moment waarop je beiden ontspannen zijn en openstaan voor een constructieve discussie. Dit kan bijdragen aan een meer positieve interactie en helpt je tiener zich comfortabeler te voelen bij het delen van hun gedachten.

Het is ook nuttig om alternatieve communicatiemethoden te overwegen, zoals het gebruik van visuele hulpmiddelen of schriftelijke communicatie. Deze methoden kunnen nuttig zijn voor tieners die moeite hebben met verbale communicatie of die behoefte hebben aan extra ondersteuning om hun gedachten te ordenen. Door verschillende communicatietechnieken te verkennen, kunnen ouders effectievere gesprekken hebben met hun tieners en hen beter helpen bij het omgaan met hun ADHD-symptomen.

Tip 5: Verminder afleidingen en creëer een rustige omgeving

Afleidingen kunnen een aanzienlijke impact hebben op de concentratie van pubers met ADHD. Het is belangrijk om een rustige en georganiseerde omgeving te creëren waarin ze zich kunnen focussen op hun taken. Dit kan inhouden dat je een specifieke studieruimte inricht die vrij is van rommel, geluid en andere afleidingen. Zorg ervoor dat deze ruimte goed verlicht is en dat alle benodigde materialen binnen handbereik zijn, zodat je tiener zich volledig kan concentreren op hun werk.

Daarnaast kan het nuttig zijn om technologie te beheren en afleidingen te minimaliseren. Dit kan betekenen dat je het gebruik van mobiele telefoons, sociale media en andere digitale apparaten tijdens studietijd beperkt. Het instellen van specifieke tijden voor het gebruik van technologie kan ook helpen om de concentratie te verbeteren en je tiener te motiveren om hun taken tijdig af te ronden.

Ten slotte is het belangrijk om regelmatig pauzes in te lassen. Pubers met ADHD kunnen profiteren van korte onderbrekingen om hun aandacht te verfrissen en hun energieniveau op peil te houden. Dit kan hen helpen om beter te presteren en hun taken met meer focus en enthousiasme aan te pakken. Door een balans te vinden tussen werken en ontspannen, kunnen ouders hun tieners ondersteunen bij het optimaliseren van hun productiviteit.

Conclusie: Het belang van geduld, begrip en ondersteuning bij het omgaan met pubers met ADHD

Het opvoeden van een puber met ADHD kan een uitdagende maar ook lonende ervaring zijn. Geduld, begrip en voortdurende ondersteuning zijn essentieel voor het helpen van je tiener om de uitdagingen van ADHD te overwinnen. Het is belangrijk om te onthouden dat elk kind uniek is en dat er geen one-size-fits-all benadering bestaat. Door de tips en strategieën in deze gids toe te passen, kunnen ouders effectievere manieren vinden om hun tieners te ondersteunen.

Bovendien is het cruciaal dat ouders hun eigen emotionele welzijn in de gaten houden. Het kan soms frustrerend zijn om met de uitdagingen van ADHD om te gaan, en het is belangrijk om voor jezelf te zorgen terwijl je je kind ondersteunt. Zoek naar ondersteuning bij andere ouders, professionals of steungroepen die ervaring hebben met ADHD. Dit kan helpen om een gevoel van gemeenschap en begrip te creëren, wat ook gunstig is voor je tiener.

Tot slot, onthoud dat verandering tijd kost. Het ontwikkelen van effectieve strategieën voor de ondersteuning van een puber met ADHD vergt geduld en volharding. Het is essentieel om kleine overwinningen te vieren en je tiener aan te moedigen om door te gaan, zelfs als de vooruitgang langzaam lijkt. Met de juiste aanpak en ondersteuning kunnen ouders een significante impact hebben op het leven van hun puber met ADHD en hen helpen om hun volledige potentieel te bereiken.

Written by jos van Ouwerkerk

andere artikelen